Cockpit in de Operatiekamer

Opereren zonder open te snijden – dat is minimal invasive surgery. Daarvoor is een ‘TomTom’ voor het lichaam nodig zodat de arts precies kan zien waar de instrumenten zich bevinden. Die ‘TomTom’ komt er aan. Op een grote ICT-bijeenkomst in Helsinki toont een onderzoeker op een groot scherm een kloppend hart – het is een combinatiebeeld van röntgen, een MRI-scan en meetwaarden aan de bloedstroom en vaatwanden. De cardioloog kan de dichtgeslibde ader heel precies verwijden en de patiënt is binnen een half uur geholpen. Het samen presenteren van datastromen uit tal van apparaten laat de operatiekamer lijken op de cockpit van een vliegtuig.

Philips Healthcare ontwikkelt dit in samenwerking met Nederlandse en buitenlandse mkb’ers en universiteiten, en beproeft dit in de echte ziekenhuispraktijk. De kern van deze operatiecockpit bestaat uit embedded systemen: combinaties van chips en software die data bewerken tot een rustig overzichtelijk realtime beeld. Naast dit project zijn er tijdens de demonstratie in Helsinki nog 76 projecten te zien van 2 grote Europese initiatieven voor nieuwe embedded systemen. Het gaat om ITEA2, het EUREKA cluster van software-intensive systems and services, en ARTEMIS, het Joint Technology Initiative op embedded computing systemen. De giganten van Europa, zoals Airbus, Alcatel-Lucent, Barco, Bosch, Bull, Daimler, Italtel, Nokia, Philips, Siemens, Technicolor, Telefonica, Telvent, en Thales, zijn de drijvende kracht achter de initiatieven. Turkcell Technology, een van de grootste telecombedrijven in Turkije, is de nieuwste aanwinst. De giganten worden bijgestaan door vele mkb’ers en universiteiten. Zo’n 650 bezoekers verdringen zich in Helsinki voor hun projecten. De nadruk ligt op innovatieve technologieën voor healthcare & well-being, duurzaamheid, mobiliteit en veiligheid. Deze technologieën vragen om internationale multidisciplinaire samenwerking waarbij ITEA2 een bottom up aanpak hanteert (open calls) en ARTEMIS top down (de call schrijft de onderwerpen voor).

Bedrijfsleven bepaalt agenda
Ook zetten overheden tijdens deze bijeenkomst in Helsinki de eerste stappen naar een vervolgprogramma dat in 2014 van start moet gaan: ITEA3. ITEA3 gaat nóg nauwer samenwerken met ARTEMIS: er wordt een zogenaamde high level umbrella over de 2 programma’s heen gelegd die een gezamenlijke strategie en uitvoering definieert. Deze umbrella wordt op initiatief van het bedrijfsleven opgetuigd, dat hierbij samenwerkt met kennisinstellingen, ziekenhuizen, douane en andere toepassers. Zij zullen hiermee een instrument in handen krijgen om ITEA3 en ARTEMIS inhoudelijk vorm te geven. Deze aanpak lijkt op die van de topsectoren in Nederland, waarbij het veld zelf de agenda bepaalt.

Nederland doet volop mee
Nederlandse organisaties werken volop mee aan deze Europese projecten. Pie Medical, Thales, Zorggemak, Medis, Sopheon, VUMC en tal van andere innovatieve spelers maken met hun buitenlandse partners furore in de projecten. Tot nu toe kunnen de Nederlandse partijen hiervoor ook financiële ondersteuning krijgen. Deze dekt een klein deel van de kosten. Hoe dat de komende jaren moet, met een verschuiving naar kredieten en fiscale instrumenten, is nog onzeker.